Autyzm – czym właściwie jest ta choroba i czym się objawia?
Autyzm to potoczne określenie zaburzeń neurorozwojowych, które objawiają się dużymi trudnościami w nawiązywaniu prawidłowych relacji z innymi ludźmi. W praktyce, spektrum zaburzeń autystycznych jest bardzo szerokie i wyróżnia wiele konkretnych odmian autyzmu. Także stopień nasilenia objawów jest inny. Wyróżniamy osoby autystyczne, które mogą wieść normalne życie i osiągać w nim duże sukcesy, ale zdarzają się także przypadki, w których niezbędna jest stała opieka drugiej osoby.
Jakimi objawami charakteryzuje się autyzm?
W dużym uproszczeniu jest to upośledzenie zdolności interpersonalnych. Osoba autystyczna ma duże trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu prawidłowych relacji z drugim człowiekiem. Taka osoba żyje w swoim świecie i często nie widzi w nim miejsca dla innych ludzi. Chorobę można diagnozować dopiero w wieku szkolnym. Powszechne objawy to: trudności w okazywaniu emocji, brak uczestnictwa w zabawie z rówieśnikami, nieposłuszeństwo wobec poleceń, nie reaguje na imię, bywa impulsywne i skłonne do agresji, często zawiesza się na powtarzaniu tej samej czynności.
W praktyce, diagnozowanie autyzmu jest niezwykle trudne i wymaga poszerzonej obserwacji dziecka przez dłuższy okres czasu. Dopiero po wykluczeniu innych zaburzeń oraz ewentualnego, wolniejszego rozwoju, można przypisać jedną z kategorii autyzmu, na podstawie zespołu objawów.
Czy autyzm można skutecznie leczyć?
To pierwsze pytanie, które zadają rodzice w sytuacji, gdy ich dziecko zostanie zdiagnozowane pod kątem autyzmu. Niestety, całkowite wyleczenie tej choroby nie jest możliwe, choć wciąż trwają aktywne prace nad nowymi metodami łagodzenia objawów. Leczenie autyzmu skupia się właśnie na ograniczeniu objawów, a także odpowiednim kształtowaniu reakcji rodziców i opiekunów, którzy muszą zrozumieć, jak należy postępować z osobą autystyczną.
W przypadku lżejszych odmian autyzmu, osoba chora jest w stanie normalnie funkcjonować, a nawet odnosić sukcesy zawodowe. Zdarzają się bowiem sytuacje, w których osoba autystyczna może być wybitnie uzdolniona. Najczęściej można zaobserwować niesamowitą pamięć, a także duże zdolności matematyczne. Istnieją dowody na to, że objawy autyzmu obserwowano u Isaaca Newtona, a także Alberta Einsteina. Niestety, w cięższych postaciach autyzmu, osoba chora wymaga stałej opieki innej osoby, a wszelka aktywność zawodowa jest po prostu niemożliwa.
Czym spowodowane są zaburzenia autystyczne?
Pomimo wielu lat badań i obserwacji, nie udało się jednoznacznie ustalić przyczyn autyzmu. Jako główny czynnik wyróżniamy genetykę. Udało się bowiem określić charakterystyczne układy genów, które powtarzają się w przypadku wielu osób z autyzmem. Rozwój tej choroby może mieć miejsce jeszcze w okresie prenatalnym. Stosowanie niektórych leków przez matkę w okresie ciąży również może zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń natury autystycznej. W badaniach dowiedziano także, że ryzyko autyzmu jest nawet o 20% wyższe w przypadku rodziców, którzy mają już jedno dziecko z zaburzeniami autystycznymi. Kluczem do sukcesu w kontaktach z taką osobą jest cierpliwość, wyrozumiałość, a także odpowiednia wiedza na temat choroby.